10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 59 Cevapları (MEB Yayınları)
Dinlemeyi/İzlemeyi Yönetebilme – Sıra Sizde
Soru: Aşağıdaki masalların başlıklarından ve görsellerinden faydalanarak masallardan hangisini dinleyeceğinize/izleyeceğinize sınıfça karar veriniz.
Cevap: Sınıf olarak Hızır Bulan Keloğlan masalını dinlemeye karar verdik.
Hızır’ı Bulan Keloğlan Masalı - Özet
Bir padişah, “Hızır’ı kim bulup getirirse ödüllendireceğim, getiremeyen cezalandırılacak.” diye ilan eder. Kimse cesaret edemez, fakat aç olan Keloğlan, kırk gün saraydan yemek istemek şartıyla Hızır’ı bulacağını söyler. Kırk gün boyunca keyfine bakar, ama sonunda Hızır’ı bulamaz. İdam edilmek üzere padişahın huzuruna çıkarılırken gizemli bir delikanlı ona eşlik eder. Padişah, Keloğlan’ı cezalandırmak ister fakat delikanlı söz alıp vezirlerin aslında vezir oğlu olmadığını, farklı kökenlerden geldiklerini açıklar. Sonra kendisinin Hızır olduğunu söyleyip kaybolur. Padişah gerçekleri öğrenince yanlış vezirleri görevden alır, doğru olanı baş vezir yapar ve Keloğlan’ı affeder.
Soru: Seçtiğiniz masal için dinleme/izleme stratejinizi ve amacınızı belirleyiniz.
Cevap: Stratejimiz masaldaki olay örgüsünü dikkatle takip edip önemli ayrıntıları not almak, kahramanların davranışlarını incelemek ve masaldaki temel mesajı kavramaktır.
Soru: Dinleme/izleme amacınızı belirlerken hangi unsurları göz önünde bulundurduğunuzu yazınız.
Cevap: Amacımızı belirlerken kahramanların temsil ettiği değerleri, olayların gelişimini, olağanüstü ögeleri ve masalın topluma verdiği mesajları dikkate aldık.
Dinledikten/İzledikten Sonra
Soru 1: Dinlediğiniz/izlediğiniz masalda dikkatinizi çeken unsurlar nelerdir?
Cevap: Keloğlan’ın dürüstlüğü, cesareti, açgözlü olmaması, Hızır’ın yardımıyla padişaha ders verilmesi ve sonunda adaletin sağlanması en dikkat çekici unsurlar oldu.
Soru 2: Dinlediğiniz/izlediğiniz masalı diğer edebî türlerden ayıran hangi özellikleri tespit ettiniz?
Cevap: Masalda olağanüstü olayların varlığı, kalıplaşmış ifadelerin kullanılması, hayali kahramanlar ve ders verme amacı onun edebî türlerden ayrılmasını sağlar.
Soru 3: Masalda işlenen temanın farklı kültürlere ait masallarda da ele alınabileceğini düşünüyor musunuz? Açıklayınız.
Cevap: Evet. Çünkü adalet, doğruluk, sabır ve dürüstlük gibi konular evrenseldir. Bu nedenle dünyanın farklı kültürlerinde anlatılan masallarda da bu temalara rastlanabilir.