10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 139 – Çalışma Kâğıdı Cevapları
1. Dinlediğiniz/izlediğiniz metinle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a) Konuşmacı, kişisel düşüncelerini açıklarken düşünceyi geliştirme yollarından hangilerine başvurmuştur?
Cevap: Konuşmacı görüşlerini temellendirirken karşılaştırma, örneklendirme, tanık gösterme, alıntılama ve açıklama yollarını kullanmıştır. Böylece hem bilgiyi somutlaştırmış hem de düşüncelerinin doğruluğunu pekiştirmiştir.
b) Sunucu ile konuşmacı arasındaki iletişim hakkında düşünceniz nedir?
Cevap: Sunucu ile konuşmacı arasındaki iletişim düzgün, akıcı ve işbirlikçidir. Sunucu yönlendirici sorular sorarken, konuşmacı açıklayıcı ve saygılı bir yaklaşımla cevaplamış; iletişim iki yönlü bir etkileşim hâline gelmiştir.
c) Konuşmacının yer yer okuduğu dizelerin söyleşiye katkısı nedir?
Cevap: Şiir dizeleri söyleşiye estetik bir hava ve duygusal yoğunluk katmıştır. Konuşmanın monotonluğunu kırmış, dinleyicinin dikkati tazelenmiş, divan şiirinin güzelliği doğrudan hissettirilmiştir.
ç) Konuşmacı, cevaplarında açık iletilere mi; örtük iletilere mi ağırlık vermiştir? Niçin?
Cevap: Konuşmacı daha çok açık iletileri tercih etmiştir. Çünkü amaç; divan edebiyatının anlaşılır hâle getirilmesi, bu edebiyata yönelik olumsuz bakış açılarının giderilmesidir. Yani hedef, bilgilendirme ve yönlendirmedir.
2. Kelime gruplarından yararlanarak metnin dil ve anlatım özellikleri
• Dil açık ve anlaşılırdır.
• Yalın anlatım tercih edilmiştir fakat yer yer sanatsal sözler de kullanılmıştır.
• Düşünceler örnekleme, açıklama ve tanık gösterme ile geliştirilmiştir.
• Üslup samimi ve içtendir.
• Öznel anlatım ağır basmaktadır.
• Açık ileti ön plandadır, mesaj doğrudandır.
• Atasözü ve kültürel referanslara yer verilmiştir.
• Cümleler genellikle kurallı ve fiil cümleleridir.
• Konuşma dili özelliği taşıdığı için dinleyiciye yakın bir üslup benimsenmiştir.
Sunum için kısa tek paragraf özet
Kısa Özet: Metinde konuşmacı divan edebiyatının önemini sade, açık ve inandırıcı bir anlatımla ortaya koymuştur. Bilgiyi örnekler, alıntılar ve karşılaştırmalarla destekleyerek dinleyicide hem bir farkındalık hem de olumlu bir bakış açısı oluşturmayı amaçlamıştır.