4. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları
10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi – Sayfa 136 Cevapları
Soru 1 - Aşağıda yer alan bilgi haritasını doldurunuz.
İslam’ın Çevreye İlişkin Ahlaki İlkeleri
- Çevredeki her varlık Allah’ın (cc) yaratmasıdır, saygı gösterilmelidir.
- İsraf etmek yasaklanmıştır; kaynaklar ölçülü kullanılmalıdır.
- Temizlik imanın bir parçası olduğu için çevreyi temiz tutmak dinî görevdir.
- Çevre, insan için bir nimet ve sorumluluk alanıdır.
İnsanın Çevreye Karşı Sorumlulukları
- Doğayı korumak ve zarar verecek davranışlardan uzak durmak
- Kaynakları bilinçli kullanmak, israfı azaltmak
- Geri dönüşüm ve atık ayrıştırmaya katkı sağlamak
- Canlıların yaşam hakkına saygı göstermek
Günümüz Çevre Sorunlarının Sebepleri
- Aşırı tüketim ve tüketim kültürünün yaygınlaşması
- Plansız sanayileşme ve kentleşme
- Fosil yakıt kullanımının artması
- Doğal alanların tahrip edilmesi (orman, su kaynakları vb.)
Günümüz Çevre Sorunlarının Sonuçları
- İklim değişikliği ve sıcaklık artışı
- Hava, su ve toprakta ciddi kirlenme
- Canlı türlerinin azalması ve ekosistemin bozulması
- Doğal afetlerde artış (sel, kuraklık, fırtına)
Günümüz Çevre Sorunlarına Çözüm Önerileri
- Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek (güneş, rüzgâr, hidroelektrik)
- Atık üretimini azaltmak, geri dönüşümü geliştirmek
- Toplu taşıma kullanmak ve çevreci ulaşım modellerini yaygınlaştırmak
- Ormanları korumak ve yeni yeşil alanlar oluşturmak
10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi – Sayfa 137 Cevapları
B) Verilen çevre sorunlarına göre aşağıdaki soruları harflerle cevaplayınız.
(a: Tüketim bağımlılığı, b: Küresel ısınma, c: Hava kirliliği, ç: Biyoçeşitlilik kaybı,
d: Su kirliliği, e: Çarpık kentleşme, f: Toprak kirliliği, g: İklim değişikliği)
1) Yaşanan sorunların hangilerinde teknolojik gelişmelerin etkisi vardır?
Cevap: a, b, c, ç, d, e, f, g
2) Yeryüzünde sıcaklık ortalamalarının artması hangi sorunların yaşanmasına yol açar?
Cevap: b, ç, g
3) İhtiyaç olmadığı hâlde sürekli bir şeyler satın alma isteğine ne ad verilir?
Cevap: a
4) Tarihî, kültürel ve doğal zenginliklerin tahrip edilerek yok olmasına neden olan çevre sorunları hangileridir?
Cevap: e
5) Bilinçsiz tarımsal faaliyetler hangi çevre sorunlarının artmasına neden olur?
Cevap: c, ç, d, f
6) Bir bölgede bitki ve hayvan türlerinin azalması hangi sorunun habercisidir?
Cevap: ç
7) Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı hangi sorunların azalmasına katkı sağlar?
Cevap: b, c, ç, d, e, f, g
C) Aşağıdaki sorunun cevabını yazınız.
1) Teknoloji kullanılırken hangi ahlaki unsurlara dikkat edilmelidir? Gerekçeleriyle açıklayınız.
Cevap: Teknoloji kullanırken mahremiyetin korunması, kişisel verilerin güvenliği, dürüstlük, saygı, sorumluluk bilinci ve zararlı içerikten uzak durma gibi ahlaki ilkeler gözetilmelidir. Bu ilkelere uyulmaması; siber zorbalık, bilgi kirliliği, hak ihlalleri, kişisel verilerin kötüye kullanılması gibi olumsuz sonuçlara yol açar. Teknolojinin insanlığa fayda sağlaması ve doğru amaçla kullanılması için bu etik kurallar büyük önem taşır.
10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi – Sayfa 138 Cevapları
2) Çarpık kentleşmenin yol açtığı çevre sorunları nelerdir? Yazınız.
Cevap: Çarpık kentleşme, şehirlerin plansız büyümesine neden olur ve bunun sonucunda hava kirliliği, su kaynaklarının kirlenmesi, toprak yapısının bozulması, yeşil alanların hızla yok olması, trafik yoğunluğu, altyapı yetersizlikleri ve ekosistemin dengesinin bozulması gibi pek çok çevre sorununu ortaya çıkarır.
3 ve 4. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
3) İnsan ve çevre arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
Cevap: İnsan, yaşadığı çevreden sürekli olarak etkilenir ve aynı zamanda çevreyi etkileyen bir varlıktır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte insan çevre üzerinde daha güçlü değişiklikler yapmaya başlamıştır. Üretim, tüketim ve modern yaşam alışkanlıkları doğal çevrenin dengesini bozmuş, bu da günümüzde çevre sorunlarının yaygınlaşmasına yol açmıştır. Yani insan, çevreyi şekillendirirken aslında kendi geleceğini de belirlemektedir.
4) Çevre sorunlarına ilişkin çözüm önerileriniz nelerdir? Yazınız.
➡️ Enerji kullanımında güneş, rüzgâr gibi temiz kaynaklara yönelmek
➡️ Atıkları azaltmak ve geri dönüştürülebilir olanları ayrıştırmak
➡️ Toprağı, suyu ve havayı koruyan çevre dostu tarım teknikleri kullanmak
➡️ Kentlerde yeşil alanları artırmak ve doğal yaşam alanlarını korumak
➡️ Bilinçli tüketim alışkanlıkları geliştirmek, israfı azaltmak
➡️ Topluma çevre bilinci kazandırmak için eğitim çalışmaları yapmak
5) “İnsanların kendi elleriyle yapıp ettikleri yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu...” Ayetin altı çizili bölümünde anlatılmak istenen nedir? Güncel örnekler vererek açıklayınız.
Cevap: Ayet, insanların yanlış davranışlarının doğada geri dönülmesi zor tahribatlara yol açtığını vurgulamaktadır. İnsan, çevreyi bilinçsizce kullandığı için bozduğu düzenin sonuçlarını bizzat yaşamaktadır.
Güncel örnekler:
– Sanayi kuruluşlarından çıkan gazların yol açtığı hava kirliliği ve iklim değişikliği
– Plastik atıkların denizlere karışmasıyla oluşan deniz kirliliği ve canlı ölüm oranları
– Aşırı su tüketimi ve kirlenme sonucu su kaynaklarının tükenmesi
– Ormansızlaşma nedeniyle meydana gelen sel, erozyon ve kuraklık
10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi – Sayfa 139 Cevapları
Ç) Verilen kelimeleri kullanarak “Teknoloji ve Ahlak” başlıklı bir metin yazınız.
(kişisel verilerin korunması – mahremiyet – sorumluluk – sosyal medya)
Teknoloji ve Ahlak
Teknolojinin hızla geliştiği günümüzde dijital ortamlar hayatımızın merkezine yerleşmiştir. Bu ortamları kullanırken en çok dikkat etmemiz gereken konulardan biri mahremiyet kavramıdır. Özellikle sosyal medya üzerinde yapılan paylaşımlarda hem kendimize hem de başkalarına zarar vermeyecek bir sorumluluk anlayışıyla hareket etmeliyiz.
Kullandığımız uygulamalarda bize ait verilerin nasıl saklandığını araştırmak, kişisel verilerin korunması konusunda bilinçli olmak büyük önem taşır. Çevrimiçi ortamda ölçüsüz davranmak, bilgi paylaşırken düşüncesizce hareket etmek hem güvenlik hem de ahlaki açıdan sorunlara yol açabilir. Bu nedenle teknoloji, insan onuruna ve ahlaki değerlere uygun biçimde kullanılmalıdır.
D) Çoktan seçmeli soruların doğru cevabını işaretleyiniz.
1) Verilen metinden aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılamaz?
Cevap: C) Yaşadığımız alanların temiz tutulması çoğu hastalıkları ortadan kaldıracaktır.
10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi – Sayfa 140 Cevapları
2) KVKK 12. madde yorumu – Verilen kanun maddesinden hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılabilir?
Kanun, veri sorumlusunun kişisel bilgileri korumak için teknik ve idari tüm tedbirleri almasını zorunlu kılmaktadır. Bu maddeden çıkarılabilecek en temel sonuç, veri güvenliğini sağlama sorumluluğunun veri sorumlularına ait olduğudur.
Cevap: E – Veri kayıt sisteminden sorumlu olanlar, veri güvenliğini sağlamakla yükümlüdür.
3) Verilen metnin ana fikri aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Metin temelde, teknolojinin doğru kullanılmadığında çevre üzerinde ciddi tahribatlara yol açtığını vurgulamaktadır. İnsan ihtiyaçlarının zamanla değişmesi ve teknolojinin kontrolsüz kullanımının çevresel problemlerin başlangıç noktası olduğu belirtilmektedir.
Cevap: D – Teknolojinin bilinçsizce kullanılması çevre sorunlarını artırır.
4) Rum 41. ayetten çıkarımlar – Verilen ayetten çıkarımlarından hangilerine ulaşılır?
Ayet, insanların yaptıkları yanlış uygulamalar nedeniyle yeryüzünde düzenin bozulduğunu bildirmektedir. Bu durum hem insan davranışlarının doğaya zarar verdiğini hem de çevre sorunlarının insan eliyle oluştuğunu gösterir. Ayet ahiret hesabından söz etmediği için III çıkarılamaz.
Cevap: B – I ve II doğrudur.