10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 68 Cevapları – Fermantasyon Etkinliği
9. Etkinlik: Fermantasyon Deneyi
Soru 1: Öğretmeniniz rehberliğinde 4-6 kişilik gruplar oluşturunuz.
Cevap: Gruplar oluşturuldu, her öğrenciye görev dağılımı yapıldı (malzeme hazırlama, düzenek kurma, ölçüm yapma, rapor yazma).
Soru 2: Ekmek mayalanması, peynir ve yoğurt üretimi nasıl gerçekleşir? Fermantasyonu etkileyen faktörler nelerdir?
- Ekmek: Maya şekeri parçalayarak CO₂ üretir ve hamur kabarır.
- Yoğurt/Peynir: Süt, bakteri veya peynir mayasıyla fermantasyona uğrar. Laktoz → laktik asit dönüşür, tat ve kıvam değişir.
- Faktörler: Sıcaklık, süre, pH, şeker miktarı ve oksijen fermantasyonun hızını ve verimini etkiler.
Soru 3: Fermantasyon hakkında bilimsel kaynaklardan bilgi toplayınız.
Cevap: Fermantasyon, mikroorganizmaların oksijensiz ortamda şekerleri parçalayarak enerji (ATP), alkol veya laktik asit üretmesidir.
Soru 4: Topladığınız bilgileri enerji elde etme yollarına göre düzenleyiniz.
Cevap: Oksijensiz solunum → glikoliz → NAD⁺ yenilenir → az ATP elde edilir → ürünler: laktik asit / etil alkol + CO₂.
Soru 5: Fermantasyon ile ilgili bir deney tasarlayınız.
Cevap: 3 şişe kullanıldı:
- A şişesi: Ilık su + maya + şeker
- B şişesi: Ilık su + maya
- C şişesi: Soğuk su + maya + şeker
Şişelerin ağızlarına balon takıldı, balonların şişme miktarı gözlemlenip kaydedildi.
Soru 6: Deney sürecinde hata kaynaklarını azaltmak için ne yaptınız?
Cevap: Aynı maya miktarı, aynı süre, aynı sıcaklık ve hacim kullanıldı. Ölçümler tekrar edilerek tabloya işlendi.
Soru 7: Deney sonuçlarını günlük yaşam örnekleriyle ilişkilendiriniz.
Cevap: A şişesinde en çok CO₂ üretildi. Bu durum ekmek mayalanmasında hamurun kabarması, yoğurt ve peynirde asit oluşumu, turşuda tat değişimiyle benzerlik gösterir.
Soru 8: Deney raporu yazınız.
Cevap: Amaç, düzenek (şişe-balon), değişkenler (bağımsız: sıcaklık ve şeker miktarı; bağımlı: balon şişme hacmi; kontrol: maya miktarı), gözlemler, grafik ve yorumlardan oluşan deney raporu hazırlandı.
Soru 9: Fermantasyonun insan sağlığı açısından önemi nedir?
Cevap: Fermantasyon, besinleri uzun süre saklamayı sağlar. Probiyotik besinler (yoğurt, kefir, turşu) bağırsak sağlığını destekler, sindirimi kolaylaştırır ve bağışıklık sistemini güçlendirir.