Süt, yoğurt ya da et ürünlerini alırken son kullanma tarihine mutlaka bakarız. Peki ya her gün elimizin altında olan, sağlığımızı etkileyen ama "sınırsız" sandığımız ürünler? Çoğu kişi farkında olmasa da bazı günlük eşyalar belirli bir süre sonra etkisini yitiriyor ve kullanıldığında fayda yerine zarar verebiliyor. Üstelik bu ürünler yalnızca sağlık açısından değil, güvenlik ve konfor açısından da risk oluşturabiliyor.
İşte evinizde, çantanızda ya da banyoda mutlaka bulunan ve zamanı geldiğinde değiştirilmesi gereken şaşırtıcı eşyalar listesi:
1. Güneş Kremleri – 1 ila 3 yıl
Cildi UV ışınlarına karşı koruması için kullanılan güneş kremleri zamanla kimyasal yapısını kaybeder. Etkinliğini yitirmiş bir krem sizi korumak bir yana, cilt alerjisi, tahriş ve güneş yanıklarına sebep olabilir. Özellikle sıcak ortamda veya doğrudan güneş ışığına maruz kalan kremler daha kısa sürede bozulur.
2. Diş Fırçaları – 3 ay
Diş fırçalarının kılları zamanla aşınır, yumuşar ve şekli bozulur. Bu durum fırçalama etkinliğini azaltır. Ayrıca kullanıldıkça üzerinde bakteri birikimi artar. Diş hekimleri her 3 ayda bir diş fırçasının yenilenmesini önerir.
3. Göz Damlası – Açıldıktan sonra 28 gün
Göz damlaları açıldıktan sonra steril yapısını kaybedebilir ve mikrop üretebilir. Bu da ciddi göz enfeksiyonlarına neden olabilir. Bu nedenle çoğu göz damlası, açıldıktan sonra 28 gün içinde kullanılmalı ya da atılmalıdır.
4. Piller – 5 ila 10 yıl
Kullanılmayan piller bile zamanla enerji kaybeder. Ayrıca bazı piller iç basınç dengesini kaybederek akma yapabilir ve elektronik cihazlara geri dönülmez zararlar verebilir. Tarihi geçmiş pillerden uzak durulmalı, düzenli kontrol edilmelidir.
5. Makyaj Süngerleri – 1 ila 3 ay
Nemli yapıları nedeniyle bakteri üretimine son derece uygundurlar. Uzun süreli kullanımda ciltte sivilce, enfeksiyon veya alerjik reaksiyonlar görülebilir. Süngerler sık sık yıkanmalı ve düzenli olarak değiştirilmelidir.
6. Parfümler – 2 ila 5 yıl
Parfümler ilk açıldığında harika kokabilir, fakat zamanla içeriğindeki esanslar bozulabilir. Güneş ışığına veya yüksek sıcaklığa maruz kalan parfümler daha çabuk yapısını kaybeder. Bu durum kokunun bozulmasına, hatta ciltte alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
7. Yangın Söndürücü – 5 ila 15 yıl
Yangın söndürücüler belirli aralıklarla kontrol edilmesi gereken ekipmanlardır. Zamanla içindeki basınç düşer ve bu durum acil bir durumda söndürücünün işe yaramamasına yol açar. Düzenli bakım ve basınç kontrolü yapılmalıdır.
8. Sırt Çantası & Bavul – 5 ila 10 yıl
Fermuarlar, taşıma sapları, tekerlekler ve dikişler zamanla yıpranır. Bu da seyahat sırasında sorun yaşamanıza neden olabilir. Kaliteli dahi olsa, bavul ve çantaların düzenli kontrol edilmesi ve yıprandığında değiştirilmesi önemlidir.
9. Gözlük Camları – 2 ila 3 yıl
Zamanla çizilen veya kaplaması bozulan gözlük camları, net görüşü engeller. Ayrıca UV koruması da etkisini kaybedebilir. Bu nedenle gözlük kullananlar 2–3 yılda bir camlarını kontrol ettirmelidir.
10. Baharatlar – 1 ila 3 yıl
Baharatlar bozulmasa bile aromalarını ve etkilerini kaybeder. Özellikle toz formdaki baharatlar, zamanla "bayat" bir tada bürünür. Yemeklerde beklenen lezzet etkisini gösteremezler.
Sonuç: Sağlıklı ve güvenli bir yaşam için yalnızca yiyeceklerin değil, kullandığınız eşyaların da "son kullanma tarihlerine" dikkat etmeniz gerekiyor. Etkisini kaybeden her ürün potansiyel bir risktir. Raf ömrünü bilmediğiniz her eşya sizi şaşırtabilir, hatta zamanla sağlığınıza zarar verebilir.